آلميس

امروزه انواع ظروف مسي، از جمله ظروف مسي پذيرايي، ظروف مسي آشپزخانه، ظروف مسي دكوري و… جايگاه ويژه اي در بين مردم و در بين خانواده پيدا كرده اند و در اين چند سال اخير در بسياري از خانه ها و آشپزخانه ها ظرف مسي موجود است و ديدگاه مردم نسبت به اين ظروف نسبت به قبل بهتر شده و با ميل بيشتري به سمت استفاده از اين ظروف مي روند. براي ميهماني ها مناسب ترين گروه ظروف مسي، ظروف مسي پذيرايي هستند.

اما يكي از دغدغه ها و مسئله هايي كه عموم مردم در حين بررسي و انتخاب ظروف مسي به آن بر مي خورند، جنس اين ظرف هاي مسي است كه ميخواهند كيفيت مطلوب مد نظرشان را داشته باشد و براي همين به دنبال ظروف مسي اصل و با كيفيت مي گردند و به دنبال اين هستند كه بهترين ظروف مسي براي كجاست.

دو قطب اصلي ظروف مسي در ايران شهر هاي زنجان و اصفهان هستند كه تقريبا اكثر ظروف مسي بازار ايران را تامين مي كنند اما اينكه كدام بهترين ظروف مسي براي كجاست، سوالي است كه در پي جواب آن هستيم.

به گزارش روزنامه همشهري مس زنجان رتبه اول را در بين ساير استان ها دارند و اين بيشتر به گذشته و پيشينه اين هنر و حرفه در اين استان بر مي گردد. سهم بسيار زيادي از ظروف مسي را اين استان تامين مي كند به گونه اي كه بخش قابل توجهي از آن به خارج از كشور صادر مي شود.

تفاوت مس زنجان و اصفهان 

يك سري تفاوت هاي مشخص و معيني در بين ظروف مسي زنجان و اصفهان وجود دارد كه ما در اينجا به آنها اشاره مي كنيم:

• ظروف مسي دكوري كه در بازار مي بينيد بيشتر كار دست مسگران اصفهاني است.
• ظروف پخت و پز مسي مثل قابلمه مسي اكثرا در زنجان ساخته مي شود و روانه بازار مي گردد.
• ظروف مسي قلم كاري شده و پرداخت شده بيشتر در اصفهان تهيه شده و طرح هاي زيبايي دارند.
• از نظر تنوع، ظروف مسي در زنجان به مراتب بالاتر از ظروف مسي اصفهان است.
• در اصفهان ظروف مسي ميناكاري شده و ظروف مسي فيروزه كوبي به وفور ساخته  مي شود.

از كجا ظروف مسي بخريم؟ 

ظروف مسي كه در زنجان يا در اصفهان ساخته و پرداخته مي شوند، همه ظروف مسي موجود در بازار نيستند بلكه بسياري از اين ظروفي كه در فروشگاه ها مي بينيد در بازار مسگر هاي شهر ها ساخته مي شود و به فروش ميرسد و همين ظروف مسي كه در اصفهان يا زنجان نيز ساخته ميشود، در اين بازار ها يا مستقيم فروخته مي شود يا روي آنها يك سري پرداخت ها انجام مي شود و بعد به فروش مي رود. اگر قصد خريد ظروف مسي را در سطح اينترنت داريد، لازم است كه دقت كنيد كه فروشگاهي كه از آن خريد مي كنيد قابل اعتماد و مطمئن باشد.

ويژگي ظروف مسي

ظروف مسي از ديرباز در ميان ايرانيان كاربرد داشته و براي پخت‌وپز و نگهداري مواد غذايي استفاده مي‌شدند. اين ظروف زيبايي خاصي دارند و استادانه ساخته مي‌شوند. در بسياري از مواقع، انتخاب ميان ظروف روحي و مسي سخت است.

به همين دليل اين مقاله را به بررسي ويژگي ظروف مسي و تفاوت آن‌ها با ظرف‌هاي روحي اختصاص داديم؛ پس تا انتهاي مقاله ما را همراهي كنيد.

ظروفي كه از جنس مس ساخته مي‌شوند، گرما را به طور يكنواخت در سطح آن پخش مي‌كنند. انتقال حرارت در اين ظروف باعث مي‌شود تا در انرژي صرفه‌جويي شود. اين ظروف هيچ گونه آسيبي به طبيعت نمي‌زنند؛ زيرا مواد اوليه آن‌ها در طبيعت يافت مي‌شوند و قابل بازيافت هستند.

معمولاً عمر ظرف‌هاي مسي بالاست و دوام خوبي دارند. حتي زماني كه لايه قلع آن‌ها از بين مي‌رود، با سفيدكاري ظروف مسي، دوباره قابل استفاده مي‌شوند. غذاي شما در اين ظروف زود آماده مي‌شود؛ زيرا مس يك رساناي خوب است و حرارت را به خوبي انتقال مي‌دهد.

يكي از فوايد اين ظروف، كمك به خون‌سازي بدن است؛ بنابراين به كساني كه كم‌خوني دارند، توصيه مي‌شود تا از اين ظرف‌ها استفاده كنند.

تفاوت ظروف مسي با ظروف روحي 

بعد از شناخت ويژگي‌هاي ظروف مسي، بهتر است با تفاوت اين ظروف و ظروف روحي آشنا شويد. ظروف روحي يا رويي از نظر ظاهري شبيه به ظروف آلومينيومي هستند؛ با اين تفاوت كه ظرف‌هاي روحي وزن بيشتري دارند. ظرف‌هاي روحي، قيمت پايين‌تري نسبت به انواع مسي دارند.

ظروف روحي نسبت به حرارت، واكنش نشان مي‌دهند؛ براي مثال، جوشاندن آب در آن‌ها منجر به سياه شدن درون ظرف مي‌شود. اين در حالي است كه ظرف‌هاي مسي چنين عيبي ندارند و به اين سرعت تغيير رنگ نمي‌دهند.

ظروف روحي مانند انواع مسي، حرارت را به طور يكنواخت انتقال نمي‌دهند. البته توجه داشته باشيد كه جنس بسياري از ظرف‌هاي روحي موجود در بازار از آلومينيوم است. اين ماده براي بدن ضرر دارد؛ چه براي پخت‌وپز استفاده شود و چه براي نگهداري مواد غذايي، مي‌تواند براي بدن مضر باشد.

اين مسئله براي ظرف‌هاي مسي متفاوت است؛ مس وقتي به اندازه مصرف شود، ضرري براي بدن ندارد. همان طور كه اشاره شد، مس براي افرادي كه كم‌خوني دارند، مفيد است. البته اين نكته را هم در نظر بگيريد كه مصرف بيش از حد مس مي‌تواند سلامتي شما را به خطر بيندازد.

وقتي مس بدن از اندازه مورد نياز آن بيشتر شود، به كبد آسيب مي‌زند؛ بخصوص زماني كه با غذاهاي اسيدي تركيب و وارد بدن مي‌شود.

قوري مسي يا قوري روحي؟

در ميان ظروف مسي، كتري و قوري آن طرف‌داران زيادي دارند. از دلايل محبوبيت قوري مسي، مي‌توان به زيبايي و فوايد آن براي بدن اشاره كرد. وقتي آب به مدت طولاني در اين ظروف نگهداري مي‌شود، مقدار كمي يون را به خود جذب مي‌كند؛ به اين ترتيب خاصيت ضدباكتري به آن اضافه مي‌شود.

يكي ديگر از فوايد استفاده از قوري يا كتري مسي اين است كه باعث مي‌شود تا در مصرف گاز صرفه‌جويي شود. به اين دليل كه خاصيت انتقال گرما در اين ظروف منجر به آماده شدن سريع‌تر آب جوش و چاي در آن‌ها مي‌شود.

كتري و قوري روحي ويژگي‌هاي متفاوتي نسبت به نوع مسي دارند؛ بدنه آن‌ها از روح يا در بسياري از موارد، آلومينيوم ساخته مي‌شود. استفاده از آلومينيوم در اين ظروف سبب مي‌شود تا خاصيت انتقال حرارت آن‌ها بالاتر از حالت عادي باشد؛ البته اين ويژگي ظروف روح به پاي انواع مسي نمي‌رسد.

تفاوت ديگري كه براي قوري مسي و قوري روحي مي‌توان نام برد، تفاوت وزن آن‌هاست. قوري روحي سبك‌تر از نوع مسي است. برخي از افراد استفاده از قوري روحي را به مسي ترجيح مي‌دهند؛ تنها به اين دليل كه قيمت كمتري دارند.

ميكروب‌ها و آلودگي‌هايي كه در آب شهري وجود دارند، از طريق كتري و قوري روحي از بين مي‌روند. پس مي‌توانيد از اين ظروف براي جوشاندن و پاك‌سازي آب آشاميدني خود از هر گونه آلودگي استفاده كنيد. جوشاندن آب در كتري مسي هم مي‌تواند يون مورد نياز بدن شما را تأمين كند.

سخن پاياني در مورد ويژگي و خريد ظروف مسي

با توجه به كاربرد زيادي كه ظروف مسي دارند، شناخت ويژگي‌هاي آن‌ها مهم است. اين ظروف علاوه بر زيبايي، داراي خواصي براي بدن نيز هستند. البته بهتر است در استفاده از اين ظروف احتياط كنيد؛ زيرا مصرف بيش از حد مس براي بدن مضر است.

شناخت تفاوت‌هاي ظروف روحي و مسي مي‌تواند به انتخاب صحيح شما كمك زيادي بكند. هر يك از اين ظروف داراي ويژگي‌ها و فوايدي هستند كه لازم است آن‌ها بشناسيد.

آيا انواع ظروف مسي را ميشناسيد؟ آيا كاربرد ظروف مسي را ميدانيد؟ هنگام خريد ظروف مسي بايد چه نكاتي را رعايت كنيم؟ نكات نگهداري ظروف مسي چيست؟ علت سياه و كدر شدن ظروف مسي چيست؟ چرا بايد از ظروف مسي استفاده كنيم؟ خواص ظروف مسي چيست؟ آيا روش هاي سفيد كردن ظروف مسي را ميدانيد؟ آيا ظروف مسي زنگ ميزنند؟ در اين مقاله به بررسي كامل ظروف مسي، خواص ظروف مسي، روش هاي نگهداري و تميز كردن ظرف هاي مسي ميپردازيم.

معرفي انواع ظروف مسي 

بدون شك ظروف مسي از محبوب ترين ظروف قديمي در آشپزخانه محسوب ميشوند. قبل از خريد ظروف مسي، توصيه ميكنيم ابتدا با انواع آنها بيشتر آشنا شويد تا بتوانيد ظروف مسي متناسب با سليقه و نياز خود را خريداري كنيد. به طور كلي ظرف هاي مسي به سه دسته، ظروف مسي ماشيني، ظروف مسي نيمه ماشيني يا نيمه چكش كاري شده و ظروف مسي چكش كاري شده تقسيم بندي ميشوند.

• ظروف مسي ماشيني: روي بدنه ظرف هاي مسي ماشيني خط هاي افقي و موازي هم وجود دارد. بدنه اين ظروف كاملاً صاف ميباشد و جاي چكش ديده نميشود. ظرف هاي مسي ماشيني نسبت به ساير ظروف مسي، ارزان تر ميباشد.

• ظروف مسي نيمه ماشيني يا نيمه چكش كاري شده: ظروف مسي كه در اين دسته قرار ميگيرند، ابتدا بوسيله ماشين‌آلات، تا حد بسيار زيادي خمكاري ميشوند و شكل كلي قالب ظرف را ميگيرند. سپس توسط مسگران، با كمي چكش كاري شكل نهايي ظرف بدست مي آيد.
• ظروف مسي چكش كاري شده: اين ظرف ها ابتدا توسط دستگاه قالب گيري ميشود. سپس در تمام مراحل بعدي، توسط دست، چكش كاري ميشوند. اين نوع از ظروف مسي جزو گران قيمت ترين ظروف مسي محسوب ميشوند. توجه داشته باشيد، هرچه ميزان چكش كاري ظرف بيشتر باشد و جاي چكش ها ريزتر و منظم تر باشند، قيمت ظرف بيشتر ميشود.

چرا بايد از ظروف مسي استفاده كنيم؟

ظروف مسي جزو بهترين ظرف ها براي پخت غذا هستند. زيرا گرما بسيار بهتر و يكنواخت تر از ساير ظروف انتقال ميدهند. در نتيجه قابلمه‌ها و ماهيتابه‌هاي مسي بسيار براي پخت غذاهايي كه به دماي تحت كنترل نياز دارند، مناسب هستند.

همچنين به دليل انتقال گرماي بالاي ظروف مسي، غذا سريع تر در اين ظروف پخته ميشود. جالب است بدانيد معمولاً انواع خورشت ها در اين ظروف بهتر جا مي افتند زيرا حرارت در ظروف مسي نسبت به ساير فلزات بيشتر حفظ ميشود. همچنين شما ميتوانيد غذاهاي ترد تري را در ظروف مسي سرخ كنيد.

ظروف برنجي شبيه ترين ظرف ها به ظروف مسي

بدليل قيمت بالاي ظروف مسي، ممكن است برخي افراد از خريد اين ظرف ها منصرف شوند. البته توجه كنيد ظروف مسي جذابيت خاصي به آشپزخانه و جهيزيه شما خواهند بخشيد. جالب است بدانيد شبيه ترين ظرف ها به ظروف مسي، ظروف برنجي هستند. ظروف برنجي پذيرايي هم در ظاهر و هم از نظر خواص شباهت هاي بسيار زيادي با ظروف مسي دارند. در واقع آلياژ برنج تركيبي از دو فلز مس و روي ميباشد.

مهم ترين نكات نگهداري ظروف مسي

براي نگهداري و تميز كردن ظروف مسي لازم است بيشتر دقت كنيد. معمولاً سطح داخلي ظروف مسي مانند قابلمه‌هاي مسي، با يك لايه محافظ كه قلع ميباشد پوشش داده ميشوند تا هنگام پخت و پز باعث مسموميت غذا نشوند. توجه كنيد از پختن و سرو غذاهاي اسيدي با ظروف مسي خودداري كنيد زيرا ممكن است لايه قلع محافظ از بين برود و ظرف مسي با غذا واكنش دهد و باعث مسموميت غذا شود.

براي شست و شو و تميز كردن ظروف مسي، بهتر است از اسكاچ هاي نرم و ابرهاي اسفنجي استفاده كنيد. استفاده از اسكاچ هاي سخت و سيم ها باعث ايجاد خراش بر روي ظروف و از بين رفتن لايه قلع در ظروف مسي ميباشد. همچنين توصيه ميكنيم از ماشين ظرف شويي براي شستن ظرف هاي مسي استفاده نكنيد. زيرا مايع ماشين هاي ظرف شويي بسيار قوي ميباشند و باعث لكه دار شدن ظروف مسي و آسيب آنها ميشود.

حتماً بعد از شست و شو، ظرف هاي مسي را سريعاً خشك كنيد تا از ايجاد لكه روي آنها جلوگيري شود. همان طور كه قبلاً هم گفته شد، سرو نكردن غذاهاي اسيدي در ظرف هاي مسي، باعث افزايش طول عمر آنها ميشود.

مزاياي خريد ظروف مسي براي خانه

براي محافظت از سلامتي، نياكان ما فكر مي‌كردند كه خريد ظروف مسي مزاياي زيادي دارد. مهم‌ترين مزاياي استفاده از ظروف مسي در اينجا به‌اختصار موردبحث قرار مي‌گيرد. به دليل خواص آنتي‌اكسيداني قوي، مس از بدن ما در برابر آسيب راديكال‌هاي آزاد محافظت مي‌كند. در صورت خريد و استفاده از ظروف مسي، سيستم ايمني بدن شما تقويت مي‌شود.

بازسازي سلول توسط مس كمك مي‌كند. مصرف مس به پيشگيري از ابتلا به بيماري‌هايي مانند ديابت، سرطان، بيماري آلزايمر و آسيب مغزي و همچنين بيماري‌هاي چشمي، قلبي و عضلاني كمك مي‌كند. مس روند پيري را كند مي‌كند. اين ماده شيميايي به لطف قابليت‌هاي آنتي‌اكسيداني و بازسازي سلولي به شادابي و تجديد پوست ما كمك مي‌كند.

يكي ديگر از وظايف مس، سنتز ملانين است. ملانين يك جزء حياتي و ضروري در سنتز رنگ‌هايي است كه در مو، چشم و پوست ديده مي‌شود. اين ماده به‌وفور سرشار از مس است. مس همچنين به جذب آهن در بدن كمك مي‌كند و عملكرد سيستم عصبي را افزايش مي‌دهد. يكي از مزاياي اضافي مس در بدن پيشگيري و درمان كم‌خوني است. يكي ديگر از مزاياي مهم مس خواص ضد ميكروبي آن است. استفاده از ظروف مسي رشد و تكثير باكتري‌ها و ميكروب‌ها را متوقف مي‌كند.

معايب و زيان‌هاي ظروف مسي براي استفاده 

با دانستن مزاياي استفاده و خريد ظروف مسي، ممكن است كنجكاو باشيد تا در مورد معايب ظروف مسي و مضر بودن يا نبودن آن‌ها براي بدن و سلامتي ما بدانيد. پاسخ به اين پرسش در زير ارائه‌شده است. اگر لبه‌هاي ظروف مسي داراي خراش يا لكه باشند، مشكلات زيادي خواهيد داشت زيرا قلع كاري نامناسب است.

هنگام خريد ظروف غذاخوري مسي بايد به كيفيت آبكاري قلع توجه كنيد. به‌منظور جلوگيري از آزار و اذيت عيوب صفحات مسي، بايد ظروف خود را نيز مرتباً قلع‌وقمع كنيد. هنگامي‌كه ظروف مسي پوشش ضخيم وبرتري از قلع ندارند، مسائل زير به وجود مي‌آيند:

در اين ظروف غذا مقداري از ارزش غذايي خود را از دست مي‌دهد. مقدار زيادي مس در هنگام گرم شدن غذا وارد غذا شده و در كبد ما رسوب مي‌كند. كبد ما درنهايت به دليل محتواي بيش‌ازحد مس از كار مي‌افتد. حتي مي‌تواند در شرايط شديد منجر به مرگ شود.

كودكاني كه در طول زمان بيش‌ازحد از ظرف‌هاي با جنس مس استفاده مي‌كنند ممكن است دچار مشكلاتي مانند غم و اندوه، بي‌خوابي و بيش فعالي شوند. در ظروف مسي فاقد قلع يا در ظروف با پوشش قلع آسيب‌ديده، غذا به‌سرعت تجزيه مي‌شود. در موارد خاص، حتي مي‌تواند منجر به بيماري‌هايي مانند جذام شود.

مسموميت غذايي ناشي از پختن غذاهاي اسيدي در ظروف مسي است. مطمئن شويد كه داخل ظرفي كه خريداري مي‌كنيد سفيد نشده باشد. براي بدن، سرب يك سم سمي است. اين ماده هنگام پختن در قابلمه مسي با غذا مخلوط مي‌شود و جذب بدن مي‌شود.

طريقه استفاده و نگه‌داري كردن از ظروف مسي در خانه 

اكنون‌كه ظرف جديد موردنظر خود را انتخاب و خريداري كرده‌ايد، بايد دانش كافي در مورد نحوه استفاده و مراقبت از ظروف مسي جديد داشته باشيد. استفاده از قابلمه مسي و ساير ابزارهاي آشپزي بسيار آسان، كاربردي و سودمند است. براي استفاده و حفظ سلامت ظروف مسي نو يا مستعمل به نكات زير توجه كنيد.

سه ليوان شير مخلوط شده با مقداري آب را قبل از استفاده از قابلمه‌هاي مسي تازه يا تازه كنسرو شده بجوشانيد. بعدازآن تمام بشقاب را با شير بشوييد. اين ظرف شمارا تميز مي‌كند و طول عمر قلع داخل آن را افزايش مي‌دهد. براي جلوگيري از آسيب ديدن قلع داخل در هنگام استفاده از اين ظروف براي پخت‌وپز، ترجيحاً از كفگير و ملاقه چوبي استفاده شود.

قبل از استفاده، ظروف مسي را به‌درستي تميز كنيد. حرارت زير اين غذاها را كاهش دهيد. مس يك هادي قدرتمند است. گرماي شديد باعث سوختن قلع ظروف مي‌شود. هرگز غذا را براي مدت طولاني در اين ظروف نگهداري نكنيد. اين ظروف را در فواصل زماني معين قلع بندي كنيد تا از مشكلات سلامتي جلوگيري كنيد. مطمئن شويد كه ظروف شما باكيفيت، ضخيم و يكدست هستند.

پختن غذاهاي اسيدي در ظروف مسي هرگز ايده خوبي نيست. اضافه كردن لحظه آخري به غذا بايد ترشي خورش باشد. پخت‌وپز در اين ظروف بايد در سريع‌ترين زمان ممكن انجام شود.

راهنماي تميز كردن ظروف مسي 

اكنون‌كه از ويژگي‌ها، مزايا و معايب ظروف مسي و همچنين نحوه استفاده و نگهداري از آن‌ها مطلع شديد، بهتر است در خصوص نظافت اين ظروف اطلاعات كافي داشته باشيد. صفحات مسي را نبايد در ماشين ظرف‌شويي شست. پس از شستن، آن‌ها را به‌سرعت خشك‌كنيد.

ظروف مسي نبايد داخل آن سيم‌كشي شوند. اين باعث خوردگي پوشش قلع داخل مي‌شود. اگر كف ظرف بسته است، آب اضافه كنيد و اجازه دهيد محتويات آن جدا شود. پس‌ازآن، با استفاده از يك اسكان ملايم، فضاي داخلي قابلمه مسي را تميز كنيد.

براي درخشش بيروني بشقاب‌هاي مسي از رب گوجه‌فرنگي، رب انار، رب آلو و يا هر رب‌ترش ديگري استفاده كنيد. مقداري از اين خميرها را روي سطح ظروف مسي بماليد و بعد از چند دقيقه آن را با برس سيمي يا اسكان كاملاً تميز كنيد.

همچنين مي‌توانيد آب‌ليمو يا دوغ را بانمك تركيب كنيد. اين مخلوط را روي سطوح مسي بيروني ظروف بماليد و بعد از مدتي آن‌ها را با آبكش بشوييد. ظروف مسي شما مانند روز اول با استفاده از اين فن درخشان و براق خواهند بود.

استفاده از محلول سركه و جوش‌شيرين براي برق انداختن سطح اين ظروف فن ديگري است. اين تركيب را روي ظروف مسي بماليد و بعد از چند دقيقه آن را به‌طور كامل با اسكان برداريد. با مخلوط كردن آرد سفيد، نمك و سركه، يك خمير صاف را روي سطح ظرف مسي خود بماليد. ظروف مسي شما با استفاده از اين مخلوط به‌طور جادويي برق مي‌گيرند.

چكيده كلي از راهنماي خريد ظروف مسي در بازار

ظرف هايي كه از مسي ساخته شده‌اند، علاوه بر زيبايي داراي يك سري كيفيت و مزيت‌هاي ديگر نيز هست كه در اين پست به آن‌ها پرداخته‌ايم. ظرف‌هاي مسي جديد كاربردي و كارآمد هستند و همچنين طرح‌هايي نفيس، مدرن، دوست‌داشتني و امروزي ارائه مي‌دهند. ازآنجايي‌كه مس يك رساناي قوي است و گرما را براي مدت طولاني‌تري حفظ مي‌كند و درعين‌حال به‌طور يكنواخت پخش مي‌شود، همه خورش‌ها طعم بهتري دارند و در قابلمه مسي پخته مي‌شوند.

از مزاياي خريد ظرف مسي مرغوب مي‌توان به رفع كم‌خوني، جذب بهتر آهن، توليد ملانين، خاصيت ضد ميكروبي، جلوگيري از پيري زودرس، مبارزه با بيماري‌هاي قلبي و عضلاني، سرطان، ديابت و … اشاره كرد. ظروف مسي كه كيفيت خوبي ندارند عبارت‌اند از مسموميت غذايي، كاهش ارزش غذايي، افسردگي، بي‌خوابي، رسوب مس در كبد و ازكارافتادن آن و حتي مرگ افراد.

ظرف‌هاي مسي اصلي كاملاً درخشان و سيقل هستند. آن‌ها قالب‌گيري زيبا و باكيفيت بالايي دارند. سطح صاف و يكنواختي دارند. كيفيت قلع داخل آن‌ها واقعاً بالا است. آن‌ها سبك نيستند و وزن مناسبي دارند. جذب مغناطيسي نمي‌شوند. از برترين توليدكنندگان ظروف مسي مي‌توان به الماس، آقاجاني، فيروزه، عتيقه و … اشاره كرد.

اين ظروف را بايد با استفاده از خميرترش، محلول آب‌ليمو يا آب مخلوط بانمك، سركه، جوش‌شيرين و ساير مواد مشابه تميز كرد تا مانند روز اول بدرخشند و برق بزنند. بااين‌حال، ظروف و قسمت كنسرو شده آن‌ها را هرگز نبايد با اين مواد پركنيد.

يكي از زمان‌برترين و چالش‌برانگيزترين فعاليت‌هاي روزانه، آشپزي است. وقتي تجهيزات و لوازم لازم براي تهيه غذاهاي مختلف را نداشته باشيد، اين موضوع بدتر مي‌شود. از ابتدا، بشقاب‌هاي مسي جزو پركاربردترين ظروف و لوازم پخت‌وپز بوده است.  بسياري از مردم عقيده دارند كه پختن غذا در بشقاب‌هاي مسي فوايد متعددي براي سلامتي و تندرستي دارد.

ما مزايا و معايب ظروف مسي و همچنين مارك‌هاي برتر را در حين توصيف ويژگي‌هاي صفحات مسي مدرن موردبحث قرار خواهيم داد. پخت‌وپز ممكن است با ظروف باكيفيت، جذاب، امروزي و كارآمد علاوه بر قابلمه‌ها و تابه‌هاي مسي بسيار سرگرم‌كننده باشد.

مراحل ساخت ظروف‌ مسي

براي ايجاد و آماده‌سازي اين ظروف بايد چندين فرآيند انجام شود. ممكن است هنگام خريد اين ظروف از ميزان كاري كه يك هنرمند يا صنعتگر براي ايجاد ظروف مسي انجام مي‌دهد آگاه نباشيد، اما بايد از مراحل موردنياز براي ايجاد يك ديگ مسي يا هر ظرف مسي ديگري آگاه باشيد.

ساخت قالب يا بدنه ظرف مسي مرحله اوليه است. قالب‌گيري به‌عنوان مرحله اوليه توليد در ايجاد ظروف مسي جديد محسوب مي‌شود.

چكش زدن ظروف مرحله بعدي است. اگر ظروف مسي را قبل از خريد به‌دقت بررسي كنيد، ضربه‌هاي چكشي را به بدنه آن‌ها خواهيد ديد. افراد اين كار را به‌صورت دستي انجام مي‌دهند و ماشين‌هاي تخصصي آن را به‌طور خودكار انجام مي‌دهند.

سفيد كردن مرحله سوم است. اين پروژه به‌عنوان قلع بندي نيز شناخته مي‌شود. ظروف مسي پس از ساخته‌شدن و چكش‌كاري به رنگ سفيد و قلع اندود مي‌شوند.

دسته‌ها به‌عنوان مرحله چهارم به هم وصل شده و سوراخ مي‌شوند. مسگران با ابزار خاصي سوراخ‌هايي را در قسمت‌هاي خاصي از گلدان‌هاي مسي يا ظروف ديگر سوراخ مي‌كنند. دستگيره‌ها را با استفاده از دسته‌هاي مسي به آن وصل كنيد. فرآيند پوليش آخرين مرحله است. اكنون مسگران ظروف مسي جديد را صيقل مي‌دهند تا آن‌ها را درخشان و براق كنند.

بهترين برند ظروف مسي در بازار ايران كدام است؟

مشخصات ظرف مسي:

• مس يك فلز رسانا است كه به‌طور مؤثر گرما را هدايت مي‌كند. به همين دليل يكي از بهترين غذاها براي تهيه است.
• ظروف مسي سطوحي دارند كه گرما به‌طور مساوي توزيع مي‌شود و بنابراين گرما را سريع‌تر حفظ مي‌كنند.
• ظروف مسي روند پخت را تسريع مي‌كنند. قابلمه مسي براي خورش و سوپ خوب عمل مي‌كند.
• استفاده صحيح از ظروف مسي براي بدن و سلامتي ما بسيار عالي است.

تفاوت بين مس اصفهان و زنجان

معدن مس در چند شهر ايران ازجمله اصفهان، كاشان، زنجان، كرمان، شيراز و … صنعت بزرگي است كه شايد ظروف مسي زنجان و اصفهان در اين ميان بيشتر از همه نامشان را شنيده باشيد. آنچه مس اصفهان را از مس زنجان متمايز مي‌كند، اكنون جاي سؤال است. در واقع بايد توجه داشت كه هردوي اين شهرها از مس مرغوب استفاده مي‌كنند و سابقه بسيار طولاني در بخش مس دارند. تنوع و سبك اين ظروف، ظروف مسي اين دو شهر را از يكديگر متمايز مي‌كند.

در زنجان گزينه‌هاي بيشتري براي انتخاب اين ظروف وجود دارد و در اين شهر قابلمه‌ها، تابه‌ها و ساير وسايل مسي بيشتري نيز توليد مي‌شود. اصفهان را بيشتر به خاطر ظروف مسي فيروزه‌اي‌ رنگ مي‌شناسند كه منبت، حكاكي و تزيين‌شده است. در زنجان انتخاب كمتري از اين نوع غذاي زيبا و جذاب وجود دارد.

همچنين مسگري شهر زنجان قدمت بيشتري دارد و قدمت آن به 9500 سال مي‌رسد. در آخر بايد به اين نكته اشاره كرد كه ظروف مسي اصيل زنجاني و اصفهاني هركدام مي‌توانند از بهترين نوع خود باشند.

شناسايي ظروف مسي در بازار

شما بايد بتوانيد قبل از خريد اين ظروف جنس اصل را از تقلبي تشخيص دهيد. ملاحظات زير مي‌تواند به شما در شناسايي غذاهاي مسي اصيل كمك كند.

ظروف مسي اصلي بسيار درخشان و براق هستند. در هنگام خريد ظرف مسي، اگر مشاهده كرديد كه فاقد درخشندگي و درخشندگي لازم و تيره و كدر هستند، مي‌توانيد مطمئن باشيد كه كيفيت پاييني دارند.

ظرف‌هاي مسي معتبر نبايد وزن سبكي داشته باشند. اين نشان مي‌دهد كه آن‌ها از ورقه‌هاي شكننده و نازك ساخته‌شده‌اند كه دوام خاصي ندارند. اگر قصد خريد قابلمه مسي يا ساير تجهيزات پخت‌وپز راداريد، بايد به وزن آن‌ها و ضخامت ورقي كه در ساخت آن‌ها استفاده‌شده است دقت كنيد.

سطوح داخلي و خارجي ظرف‌هايي كه جنس مسي دارند، بايد كاملاً صاف و عاري از هرگونه فرورفتگي، سوراخ، زنگ‌زدگي يا پوسته‌پوسته شدن باشد. كيفيت آبكاري قلع: ظروف مسي بايد داراي آبكاري سفيد باكيفيت باشند. اين نشان مي‌دهد كه فضاي داخلي صفحات كاملاً درخشان و سفيد است، به‌طور يكنواخت سفيد شده است، بدون لكه يا لكه‌هاي سياه است و كاملاً سفيد است.

كيفيت چكش‌كاري بايد بسيار منظم، ثابت و درجه‌يك باشد. چكش‌كاري كه اغلب با دست انجام مي‌شود پرهزينه‌تر و جذاب‌تر است. قبل از خريد ظروف مسي، از كيفيت قالب آن‌ها آگاه باشيد. چسباندن درب ظرف به آن بايد ساده باشد و دسته‌ها بايد محكم در جاي خودجوش داده شوند.

آهنرباها به سمت مس واقعي كشيده نمي‌شوند. اگر آهنربا به ظروف مسي بچسبد، مي‌توانيد به‌دروغ بودن آن پي ببريد. اگر رنگ ظروف مسي شما پس از تميز كردن با رب يا محلول سركه و نمك تيره شد، اصل نيستند.

ظروف مسي موضوعي اي است كه همه ي ما ذهنيتي از آن ها داريم. اما اينكه واقعا كدام ذهنيت درست است و علمي تر، موضوعي بسيار مهم است كه ما در اين مقاله به صورت جامع به آن پرداختيم.

تا همين چند سال پيش در آشپزخانه ي اكثر ايراني ها ظروف مسي وجود داشت و براي طبخ استفاده مي شد. يك كفگير آهني هم وجود داشت براي هم زدن غذا كه به نوعي مكمل ظروف مسي همان كفگير آهني بود. بدن ما مقداري آهن و مس نياز دارد، اما نه از اين طريق يعني ورود مستقيم فلز به بدن! استفاده از قابلمه هاي مسي با كفگير آهني هم مبتني بر اين باور بوده كه به جذب مس و آهن بدن كمك كنند.

استفاده نكردن از ظروف مسي 

اما موضوع مس و آهن بدن چيزي فراتر از اين هاست. اين فلزها فقط از طريق مواد خوراكي خاص كه حاوي اين تركيبات است و مكمل هاي غذايي جذب بدن مي شوند. از زماني كه قابلمه ها با پوشش هاي ديگر وارد بازار شدند و اكثر مردم هم از پروسه ي جذب آهن و مس بدن آگاه شدند، ظروف مسي از روي اجاق گاز و آشپزخانه به دكور هاي منازل تغيير مكان دادند.

در چه صورت از ظروف پخت و پز ظروف مسي استفاده كينم؟

نكته ي قابل توجه در مورد استفاده از ظروف مسي اين است كه، مس فلزي پر واكنش است و در مقابل حرارت به راحتي با مواد غذايي واكنش نشان مي دهد و در دراز مدت بدن را دچار مسموميت مي كند. به همين دليل پزشكان استفاده از ظروف مسي را در صورتي مجاز مي دانند كه توسط لايه اي از قلع پوشيده شده باشند.

پزشكان تاكيد دارند كه ظروف مسي تنها در صورت قلع اندود شدن قابل استفاده اند. به اصطلاح بايد سفيد شده باشند. قلع اندود شدن بايد به صورت اصولي و بدون سرب انجام شده باشد.

در مورد قلع اندود كردن ظروف مسي هم اين نكته بسيار حائز اهميت است كه اگر به درستي اين عمل صورت نگرفته باشد و قلع همراه با سرب باشد آسيب هاي جبران ناپذيري به بدن وارد خواهد كرد. سرب وارد شده در بدن، در كبد تجمع كرده كه قطعا كبد قدرت مبارزه با چنين چيزي را نداشته و شخص دچار مرگ تدريجي مي شود. اين ها دلايلي كافي هستند كه مس براي دكور و تزيين كاربد بيشتري داشته باشد تا پخت و پز و مصارف آشپزي.

مس زنجان

امكان ندارد شما طرفدار ظروف مسي باشيد و مس زنجان برايتان ناشناخته باشد. شايد اگر كسي طالب ظروف مس باشد براي خريد اولين گزينه اش ظروف مسي زنجان است. هنرمندان زنجاني با نهايت بكارگيري هنرشان مس ها را به بهترين ظاهر ممكن تحويل بازار مي دهند كه كه منازل ايراني هم به بهترين شكل و اصالت مزين شوند.

آخرين ادعاهاي سلامت راجع به ظروف مسي مي‌گويد كه آب آشاميدن از يك فنجان مسي به كاهش التهاب، تقويت عملكرد مغز، كمك به كاهش وزن، كاهش روند پيري، مبارزه با سرطان و سلامتي كمك مي‌كند.

آيا اين ادعاها ، قابل اعتماد است؟ آيا تنها ادعايي براي يافتن راهي براي فروش ظروف مسي نيست؟ آيا اين ادعا، يك مد زودگذر سلامتي است؟

براي اينكه پاسخ سؤالات خود را راجع به ظروف مسي بگيريد ، مطلب زير را به دقت بخوانيد زيرا اين مطالب طبق آخرين اخبار و مطالعات در اين زمينه است.

واقعيت‌هايي راجع به ظروف مسي

دكتر مايكل لينچ، مدير پزشكي مركز سم پيتسبورگ و استاديار گروه طب اورژانس در دانشگاه پيتسبورگ پزشكي در اين رابطه مي‌گويد.”نوشيدن آب از يك ليوان مسي نه سالم است نه ناسالم، به عبارت ديگر، من فكر نمي‌كنم كه مضر باشد و همچنين يك گلوله سحر و جادو نيست كه سلامتي بياورد.”

هيچ مطالعه‌اي نشان نمي‌دهد كه آب آشاميدني از يك فنجان مسي به كاهش وزن، بهبود عملكرد مغز، كاهش روند پيري ، مبارزه با سرطان و يا كاهش التهاب مي‌كند . تنها يك مطالعه نشان داده است كه نگه‌داري آب در ظروف مسي ، باكتري‌هاي موجود در آب را از بين مي‌برد. اما به اين مطالعه نيز نمي‌توان اعتماد كرد ، زيرا مطالعه ديگري اين ادعا را اثبات نكرده است.

مزاياي عنصر مس

مس نقش مهمي در سلامت بدن بازي مي‌كند و بسياري از اين ادعاها راجع به ظروف مسي از مزاياي اين ماده معدني (مس) سرچشمه مي‌گيرد ، زيرا مس با همكاري با ساير آنزيم‌ها و عمل كردن به عنوان يك آنتي‌اكسيدان ،به بهبود عملكرد مغز كمك مي‌كند.مس توليد گلبول‌هاي قرمز خون را نيز تشويق مي‌كند و به حفظ كلاژن و الاستين و سلامت استخوان كمك مي‌كند.

يك متخصص و مشاور تغذيه مي‌گويد : مس جذب آهن را نيز افزايش مي‌دهد و مزاياي آن به خاطر افزايش جذب آهن است.

بسياري از ما از رژيم‌هاي غذايي‌مان مقدار زيادي مس دريافت مي‌كنيم در صورتي كه به ميزان كمي مس (900 ميكروگرم در روز) نياز داريم. غذاهايي مانند قارچ، كاشو(بادام‌زميني)، بادام، جگر گوساله، حبوبات، غلات سبوس‌دار و صدف غني از مس هستند. هر اونس بادام زميني حدود 500 ميكروگرم مس دارد؛ مصرف چند قاشق غذاخوري آجيل نيمي از آنچه كه يك فرد به مس نياز دارد، را تشكيل مي دهند.

در نظر داشته باشيد كه تنها با مصرف مواد غذايي حاوي مس مي‌توانيد از مزاياي آن بهره ببريد ؛ وگرنه ظروف مسي هيچ فايده‌اي ندارند و بدن شما از ظروف مسي ، مس جذب نمي‌كند.

آيا مصرف مكمل مس جايز است؟

هرگز ضرورتي ندارد كه فردي مكمل مس مصرف كند ، مگر اينكه يك دليل پزشكي براي اين كار وجود داشته باشد.
مس فلز سنگيني است و مصرف بيش از حد آن خطرناك است. در تاريخ پزشكي افرادي وجود داشته‌اند كه با مصرف مس ، اقدام به خودكشي كرده‌اند و پزشكان اقدام به درمان اين افراد نموده‌اند ، البته اين اتفاق نادر بوده است. مصرف بيش از حد مس موجب مي‌شود كه فرد حالت تهوع، اسهال و خونريزي معده را تجربه كند و قرار گرفتن طولاني مدت در معرض آن نيز مي‌تواند مشكلات عصبي ايجاد كند. گرچه در بعضي موارد استفاده از مكمل مس خطرناك نيست ، اما مانند هر مكمل ديگري ، استفاده از آن ضرورتي ندارد.

آيا استفاده از ظروف مسي فوايدي دارد؟

تقويت مو: فلز مس باعث توليد ملانين در بدن كه منجر به رشد سريع مو مي‌شود.

افزايش سلامت پوست: مس موجود در بدن باعث درمان پوست‌هاي آسيب ديده مي‌شود، همچنين باعث توليد سلول‌هاي سالم پوست مي‌شود.

تحريك مغز: مس بدن را به توليد ميلين تحريك مي‌كند كه باعث افزايش سرعت عملكرد مغز مي‌شود.

بهبود سلامت قلبي عروقي: وجود مس در بدن باعث از بين رفتن انسداد شريان‌ها مي‌شود، همچنين مس از ايجاد پلاك‌هايي كه باعث انسداد رگ‌هاي خوني مي‌شود جلوگيري مي‌كند.

تسكين و آرامش مفاصل: مس باعث بهبود بيماري آرتروز و بازسازي غضروف كمك مي‌كند.

كمك به طحال و كبد: وجود مس در بدن به عملكرد طحال و كبد كمك مي‌كند.

فوايد مس در كاهش نشانه‌هاي آرتروز

مزاياي مس مرتبط با خاصيت ضدالتهابي آن است كه مي‌تواند در كاهش نشانه‌هاي آرتروز مفيد باشد. مس مي‌تواند به‌عنوان يك درمان خانگي براي آرتروز به كار رود.

فوايد مس در حفظ رنگ مو و چشم

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد بدانيم كه مس يك ماده ضروري براي رنگ‌دانه تيره طبيعي (ملانين) است كه به پوست، مو و چشم رنگ مي‌دهد.

ملانين، توسط ملانوسيت و تنها در حضور آنزيمي به نام تيروزيناز توليد مي‌شود. مصرف مكمل‌هاي حاوي مس نيز مي‌تواند به محافظت در برابر خاكستري شدن مو كمك كند.

بنابراين اگرچه بيشتر افراد اين موضوع را ناديده مي‌گيرند اما مس يك ماده معدني مهم براي جوان ديده شدن شماست.

مس همچنين در نگهداري رنگ چشم‌هاي شما نيز بسيار مؤثر است. مس به همراه روي در نگهداري رنگ زيباي چشم‌هاي شما بسيار مهم است.

نقش مس در افزايش سلامت پوست

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد بدانيم كه مس يك ماده مغذي مهم است كه به‌طور فعال در توليد الاستين نقش دارد.

الاستين عنصري است كه در بافت‌هاي همبند به انعطاف‌پذيري پوست كمك مي‌كند.

همچنين وجود اين ماده براي جلوگيري از بروز چين‌وچروك بسيار ضروري است.

مس، پوست‌هاي آسيب‌ديده و خشك را درمان مي‌كند، همچنين باعث توليد سلول‌هاي سالم پوست مي‌شود.

تأثير مس در افزايش سرعت مغز

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد بدانيم كه مس مي‌تواند بدن را براي توليد ميلين تحريك كند كه اين باعث افزايش سرعت عملكرد مغز مي‌شود.

مس يك عنصر يا يك كوفاكتور در آنزيم‌هاي مختلف است كه در بيشتر واكنش‌هاي بيولوژيكي در داخل بدن شركت دارد. اين آنزيم‌ها تنها در حضور مس عملكرد خوب و مناسبي خواهند داشت.

بدون واكنش‌هاي آنزيمي در بيشتر اندام‌هاي مختلف، متابوليسم كلي بدن كندتر مي‌شود. اين موضوع بيشتر در مسيرهاي مغزي خاصي مهم است.

تأثير مس در استفاده از آهن و قند

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد بدانيم كه مس به جذب آهن از دستگاه گوارش و انتشار آن از محل ذخيره‌سازي اوليه همچون كبد كمك مي‌كند.

اين ماده همچنين مي‌تواند به كاربرد قند در بدن مفيد باشد. با كمك به جذب آهن از غذاها و ساير منابع؛ مس مي‌تواند به تعداد گلبول‌هاي قرمز سالم نيز كمك كند.

بدون منبع آهن مناسب در بدن، افراد از كم‌خوني رنج خواهند برد كه به كم‌خوني ناشي از فقر آهن شناخته‌شده است.

اين شرايط مي‌تواند بسيار خطرناك باشد . باعث ايجاد علائمي همچون خستگي، درد عضلاني، مشكلات گوارشي و ضعف عمومي مي‌شود.

از ديگر خواص مس مي‌توان به توليد انرژي بيشتر، خواص آنتي باكتريايي، عملكرد مناسب غده تيروئيد، تشكيل گلبول‌هاي قرمز خون، تقويت سيستم ايمني بدن و كاهش كلسترول اشاره كرد.

علائم كمبود مس در بدن

بي‌حالي، رنگ‌پريدگي، زخم، ادم (edema)، توقف رشد، ريزش مو، بي‌اشتهايي، اسهال، خونريزي در زير پوست و درماتيت است.
در نوزادان پسر كمبود مس به ارث رسيده مي‌تواند اتفاق بيفتد.

اين كمبود زماني اتفاق مي‌افتد كه جذب طبيعي مس غيرممكن است. مداخله زودهنگام پزشكي در چنين مواردي ضروري است.

نحوه تشخيص سريع كاربرد سرب در مراحل سفيدگري ظروف مسي

دو قطره جوهر سركه (اسيد استيك) روي ظرف مسي سفيد شده تميز و بدون آلودگي به چربي دوده بچكانيد و صبر كنيد خشك شود.

بعد از خشك شدن چند قطره پتاسيم يديد روي آن اضافه نماييد؛ درصورتي‌كه سريعاً رنگ زرد ايجاد شود، دليل قاطعي بر به‌كارگيري سرب در قلع اندود نمودن اين ظرف تلقي مي‌شود.

• وجود آلياژهايي مانند قلع، نيكل، استيل و لعاب كه به‌عنوان پوشش ظروف مسي براي كاهش ميزان ورود مس به غذا استفاده مي‌شود سبب ورود فلزات سنگين به بدن مي‌شود.
• اگر غذاهاي اسيدي و قليايي براي مدت طولاني در اين ظروف نگهداري شوند باعث تخريب غذا مي‌شود.
• مس با غذاهاي اسيدي واكنش نشان مي‌دهد؛ پس به‌اين‌علت اين ظرف‌ها را معمولاً با لايه‌اي از يك فلز ديگر مثل قلع يا استيل يا نيكل مي‌پوشانند تا از ورود مس به غذا جلوگيري شود. اين لايه در هنگام پخت‌وپز به مقدار كم در غذا حل مي‌شود بنابراين از پختن غذاهاي اسيدي در ظروف مسي پوشش داده نشده بايد اجتناب كرد.
• در هنگام شست‌وشو خراشيدن يا ساييدن اين ظروف، لايه پوششي محافظ را از بين مي‌برد و ديگر نبايد در ظروفي كه لايه پوششي آن‌ها از بين رفته پخت‌وپز كرد زيرا اين فلز هنگامي‌كه در مقادير زياد وارد غذا مي‌شود باعث تهوع، استفراغ و اسهال مي‌شود.
• خوراكي‌هاي زياد شور، ترش و شيرين و روغني و گوشت و لبنيات را نبايد در ظروف مسي به مدت طولاني نگهداشت.
• زنگار ظروف مسي نيز بسيار ضرر دارد تا جايي كه شيخ‌الرئيس ابوعلي سينا آن را سم قاتل ناميده است.

بهترين و بدترين ظروف براي آشپزي!

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد اين مسئله را بدانيم كه بهترين ظرف‌ها براي طبخ مواد غذايي ظرف‌ها شيشه‌اي و پيركس‌هاي مقاوم به حرارت هستند كه هيچ‌وجه مواد سمي را وارد مواد غذايي در حال طبخ نمي‌كنند و در مقابل بدترين ظروف، تفلون‌هايي هستند كه دچار خراشيدگي هرچند كوچك، شده‌اند. حتي ظروف تفلوني كه مجدداً تعمير مي‌شوند هم مي‌توانند سرطان‌زا باشند.

توصيه‌هاي مفيد براي نگهداري از ظروف مسي

• براي از بين بردن لكه‌اي از روي ظرف مسي يك برش پياز بماليد تا سريع‌تر تميز شود.
• براي شستن ظروف مسي آن‌ها را در ماشين ظرف‌شويي قرار ندهيد و بعد از شستن سريع خشك‌كنيد.
• نصف يك ليموترش را در نمك فروببريد. براي پاك كردن قسمت‌هاي بسيار كثيف ظروف مسي و براق كردن آن‌ها روي قسمت موردنظر بماليد.
• براي پاك كردن قسمت‌هاي بسيار كثيف اين ظرف‌ها يك قاشق غذاخوري نمك، يك فنجان سركه سفيد و مقداري آب به مدت چند ساعت در ظرفي بجوشانيد. سپس آن را با محلول صابون و آب داغ بشوييد و درنهايت آب بكشيد و خشك‌كنيد.
• يك قاشق چاي‌خوري نمك را در يك فنجان سركه سفيد حل كنيد. به آن آرد بيفزاييد تا حالتي خميري بيابد. خمير را روي سطوح ظرف بماليد و پانزده دقيقه تا يك ساعت آن را كنار بگذاريد. سپس با آب گرم ظرف مسي را بشوييد و با پارچه نرم و تميز آن را خشك تا براق شود.
• از آب گرم و اسكاچ‌هاي نايلوني براي شستشوي ظروف مسي استفاده كنيد. از شستن اين ظروف با شوينده‌هاي باقدرت سايندگي بالا پرهيز كنيد.

برخي توصيه‌هاي ديگر

• پوليش مس براي از بردن لكه‌هاي روي ظرف و حفظ درخشندگي آن مفيد است.
• براي جلوگيري از زنگ نزدن ظروف مسي قلم‌مو را در آب پياز فروكرده و آن را روي ظروف مسي بماليد.
• قبل از استفاده براي اولين بار، يك ابر نم‌دار با خاكستر نرم زغال به داخل ظرف بكشيد و سپس آبكشي كنيد. با اين كار، سفيدي آن دوام بيشتري خواهد داشت.
• براي استفاده اولين بار از ظروف مسي داخل ظرف مقدار كافي شير بريزيد. پس از جوشيدن شير تمامي قسمت‌هاي داخل ظرف را با شير بشوييد. اين كار علاوه بر نوعي ضدعفوني، باعث مي‌شود كه عمر قلع داخل ظرف افزايش‌يافته و زود سياه نشود. البته لازم است كه بعدازاين كار شير را دور بريزيد.
• لازم است كه طبخ غذا با استفاده از ظروف مسي هميشه با شعله ملايم همراه باشد.
• اگر ظرف مسي را بدون اينكه غذايي داخل آن باشد روي آتش بگذاريد، قلع آن مي‌سوزد. پس اول آب يا غذايتان را درون آن بريزيد و بعد روي شعله‌ي ملايم آتش قرار دهيد.

آيا پختن غذا در ظرف مسي خطرناك است؟ آيا با فوايد و معايب ظروف مسي آشنا هستيد؟ اگر اين‌طور است، چرا مرسوم است كه استفاده از ظروف مسي براي پخت‌وپز بسيار مناسب هستند؟

آيا اين تفكر به‌اشتباه در ميان مردم جاافتاده است؟ پاسخ علمي به اين موضوع چيست؟ در اين مقاله قصد داريم بيشتر از ظروف مسي براي شما بگوييم. همچنين فوايد و معايب پخت‌وپز در ظروف مسي و توصيه‌هاي مفيدي در استفاده ازاين ظروف براي شما بيان كنيم. تا انتهاي اين مقاله با آلميس همراه باشيد.

ظروف مسي

ظرف غذا، يكي از مهم‌ترين وسايلي است كه در خانه براي خوردن و نوشيدن به آن نياز داريم، اما چه باور كنيد چه باور نكنيد، ظروف مسي، داراي فوايد سلامتي براي بدن هستند. در طول دهه‌هاي مختلف، مردم توانستند انواع مختلفي از ظروف را از مواد مختلف توليد كنند. برخي از ظروف غذا وجود دارند كه واقعاً براي سلامتي بدن مفيد هستند.

در مقابل برخي از مواد حاوي مواد شيميايي سمي، جيوه و ساير عناصر مضر براي بدن هستند. ظروف غذا در خوش‌طعم و خوشمزه شدن غذا بسيار اهميت دارند و يكي از مهم‌ترين و مؤثرترين عوامل موفقيت در آشپزي هستند. ظروف مسي از قديم‌الايام تاكنون براي پخت غذا كاربرد داشته‌اند. امروزه نيز استفاده از اين ظروف به علت خواص متعددي كه دارند رواج پيداكرده است.

مس در بدن انسان

به‌طوركلي مس در تمام بدن وجود دارد و اعمال متفاوتي را نيز بر عهده دارد. مس جزئي از آنزيم‌ها است و نشانه‌هاي كمبود مس مربوط به نارسايي‌هاي آنزيمي مي‌شود. مقدار مس در بدن يك فرد سالم بين ۱۰۰ تا ۱۵۰ ميلي‌گرم تخمين زده مي‌شود. مس به‌طور وسيعي در طبيعت پخش و توزيع‌شده است. حتي برنامه‌هاي غذايي فقير و نامناسب نيز، نيازهاي افراد به مس را تأمين مي‌كنند.

مس براي سلامت كلي بدن بسيار ضروري است و فرآيند متابوليك طبيعي در ارتباط با اسيدهاي آمينه و ويتامين‌ها را قادر مي‌سازد. مس سومين ماده معدني در بدن است و تقريباً توسط پروتئين پلاسماي خون با نام سرولوپلاسمين حمل مي‌شود. براي اينكه از مزاياي اين ماده بيشترين استفاده را ببريد بايد آن را در رژيم غذايي روزانه خود بگنجانيد.

فوايد ظروف آشپزي مسي

• نه‌تنها قابلمه‌ها و تابه‌هاي مسي در آشپزخانه جذاب هستند؛ بلكه مس هدايت‌كننده و منتقل‌كننده عالي براي گرما است. براي پخت‌وپز در ميزان بالا، بسيار عالي هستند. آشپزها، اغلب از قابلمه‌ها و ماهيتابه‌هاي مسي را براي تهيه سس‌ها و غذاهايي كه نياز به دماي به‌شدت تحت كنترل دارند، استفاده مي‌كنند.
• علت خوشمزه شدن و خوب جا افتادن غذا در ظروف مسي اين است كه حرارت در ظروف مسي بيش از ساير ظروف فلزي نگهداري و به‌طور يكنواخت توزيع مي‌شود.
• پخت غذا در اين ظروف مي‌تواند كم‌خوني را كم كند؛ زيرا مس از عناصر لازم براي فرآيند خون‌سازي و رفع كم‌خوني است. در دهه پيش مردم كشور ما براي پخت غذا مخصوصاً خورشت و آش از قابلمه‌هاي مسي استفاده مي‌كردند. يك كفگير آهني داشتند به نام حسوم كه موقع پخت غذا دائم درون آن قرار مي‌گرفت و باعث رفع كم‌خوني مي‌گشت.
• يكي از ويژگي‌هاي فلز مس، رسانايي بسيار زياد آن است كه باعث مي‌شود غذا در ظرف مسي خيلي سريع‌تر بپزد. انواع خورشت‌ها در اين ظروف بهتر جا بيافتد، همين‌طور سرخ كردن غذاها در ظرف مسي باعث تردتر شدن آن‌ها مي‌شود.

برخي فوايد ديگر

• كمبود يون مس موجب احساس رخوت و خواب‌آلودگي و كسالت مداوم مي‌شود و سبب مي‌شود كه درد مفاصل داشته باشيم. پخت غذا در ظروف مسي باعث از بين رفتن اين حالات مي‌شود. براي جبران كمبود يون مسي پزشكان توصيه مي‌كنند يك دست بند مسي به دست داشته باشيد.
• پخت غذا در اين ظروف باعث طول عمر مفيد و سلامتي جسمي خانم‌هاي نزديك به دوران عادت ماهيانه مي‌شود.
• در شمال ايران براي جلوگيري از بيماري‌هاي خوني و سرطان خون موقع پخت خورشت (مخصوصاً فسنجان) يك تكه آهن يا نعل وسط خورشت مي‌انداختند تا كاملاً رنگ بگيرد. اين كار باعث آزاد شدن يون‌هاي آهن و سلامتي بدن نيز مي‌شود.
• قابلمه‌ها و تابه‌هاي مسي، معمولاً با قلع يا استيل ضدزنگ پوشانده مي‌شوند. بنابراين مصرف‌كنندگان نياز نيست نگران مسموميت با مس باشند. انتقال گرماي عالي آن، مي‌تواند از طريق پوشش آن محافظت شود.

معايب ظروف مسي

در رابطه با فوايد و معايب ظروف مسي بايد به اين مسئله واقف باشيم كه مصرف غذا در اين ظروف اگر بيش‌ازحد باشد موجب وارد شدن مس به بدن مي‌شود. در درازمدت موجب عوارضي مانند افسردگي، بي‌خوابي، بيش فعالي در كودكان و عوارض ديگر مي‌شود.

از آن‌طرف هم كمبود مس در بدن خود بيماري‌هايي ايجاد مي‌كنند مانند تهي سازي و تخليه اكسيژن در سلول‌ها، كاهش HDLكلسترول، مشكلات پوستي، التهاب قوزك پا، كم‌خوني، كم شدن آنسفالين‌هاي مغزي و توهم‌هاي شنوايي مي‌شود. پس ازآنجايي‌كه هر ماده‌اي مزايا و معايبي دارد؛ در اينجا تعدادي از معايب ظروف مسي كه اغلب در اثر استفاده نادرست و يا بيش‌ازحد به وجود مي‌آيند را بيان مي‌كنيم.

برخي ديگر از معايب ظروف مسي

• اگر مس بيش از نياز بدن وارد بدن شود در كبد رسوب‌كرده و مسموميت ايجاد مي‌كند.
• تجمع مس بيش از حد در بدن موجب بروز تهوع و سردرد مي‌شود.
• مس اگر وارد غذا شود جذب كلسيم و آهن را مختل مي‌كند و ظرف بايد لعاب داشته باشد و ظرف‌هاي قديمي كه لعاب ندارند پخت غذا در آن‌ها صحيح نيست.
• ظروف مسي به دليل آزاد كردن اين عنصر باارزش به غذا باعث تأثير بر عملكرد سيستم مغز و اعصاب و غدد درون‌ريز بدن مي‌شود.
• يكي از مضرات ظروف مسي كه بسيار خطرناك است زود اكسيد شدن آن‌هاست. همچنين ظروف مسي تركيب‌پذيري بالايي با مواد غذايي دارند، بنابراين مي‌توانند باعث مسموميت شما شوند و بايد به‌موقع قلع يا نيكل اندود شود.
• ازآنجايي‌كه فلزات مورداشاره گران‌تر هستند و زمان كار بيشتري مي‌طلبند، گاهي بعضي از سفيدگران به دليل صرفه‌جويي و يا سرعت بخشيدن به پروسه سفيدگري، با مخلوط نمودن سرب با فلزات مورداشاره، خطرات جديد و جدي‌تري را براي افراد فراهم مي‌كنند.

اين روزها مس و ظروف مسي طرفداران زيادي را به خود جلب كرده اند. چرا كه به لحاظ ارزش و فوائد زيادي كه ظروف مسي در طب سنتي داشته و دارند. اين فرهنگ سازي هاي اخير در رابطه با استفاده از ظروف مسي به عنوان جايگزين ديگر ظروف در بازار و همچنين ارزش مادي و نيز هنري كه اين فلز دارد باعث شده تا اين روزها علاقه مندان بيشتري به سمت آن كشش پيدا كنند. با آلميس همراه ما باشيد.

علاوه بر آن مس يك فلز انعطاف پذير بوده و قابليت نقش گيري در هر سطح و شكلي كه هنرمند به آن علاقه مند هست را دارد، مس يك فلز با قابليت ضد ميكروبي، ضد التهابي و نيز تنظيم كننده عملكرد غده تيروئيد است، علاوه بر اين مس مي تواند در تسكين درد مفاصل، تنظيم ريتم قلب و بسياري موارد ديگر تاثير گذار باشد.

مس ماده اي نيست كه به طور طبيعي در بدن وجود داشته و يا آن را توليد كند و منبع تامين آن بايست منبعي در خارج از بدن باشد، از اين رو استفاده از ظروف مسي مي تواند جايگزين خوبي در اين شرايط باشد.

ظروف مسي يكي از بهترين هديه و مناسب ترين كادوهاست. علت ان است كه ظروف مسي در كنار زيبايي و جنبه تزييني كه دارد مي تواند مورد استفاده قرار بگيرد. به عنوان مثال سيني هاي قلمزني شده روي مس هم به عنوان تزئين به ديوار منزل يا محل كار شما نصب مي شود و هم مي توان از ان به عنوان سيني بسيار شيك و با كلاس استفاده كرد. يا بشقاب ميناكاري نيز هديه اي بسيار مناسب است و در كنار زيبايي قيمت مناسبي نيز دارد. به همين دليل انتخاب ظروف مسي براي كادو دادن بسيار مناسب است .

چگونه ظروف مسي را تميز كنيم؟

سه روش تميز كردن قسمت خارجي ظروف مسي :

1. يك فنجان آبليمو را داخل يك ظرف بريزيد و با مقدار كمي پودر رخت شويي مخلوط كرده و آن را با يك پارچه نرم يا اسفنج روي بدنه ظرفتان بكشيد. به اين ترتيب لكه هاي سياه روي ظرف از بين مي رود.
2. در اين روش فقط كافي است، سس گوجه فرنگي را روي بدنه ظرف مسي بماليد و چند دقيقه به آن فرصت دهيد تا روي ظرف باقي بماند. بعد سس را با نيروي بيشتر از روي ظرف پاك كنيد. به صورتي كه لكه اي روي آن باقي نماند. در آخر ظرفتان را بشوييد و معجزه سس گوجه را روي ظرفتان ببينيد.
3. شما به يك جلاسنج نياز داريد. به اين ترتيب كه سطح بيروني ظرفتان را با يك لايه از جلاسنج بپوشانيد و بعد از گذشت ۵ تا ۱۰ دقيقه با يك پارچه نرم آن را از روي ظرفتان پاك كنيد. بعد با استفاده از يك پارچه زبر ظرفتان را تميز كنيد تا مثل روز اول نو شود.

تميز كردن قسمت داخلي ظروف مسي:

اگر پس از طبخ غذاهاي ترش يا غذاهايي كه آب آشاميدني كلردار دارند در داخل ظرفتان لكه هاي سياه ديديد، نگران نباشيد. اين لكه هاي سياه سلامتي شما و اعضاي خانواده تان را تهديد نمي كند. براي براي تميز كردن اين لكه ها از مخلوط خاكستر با پودر ظرف شويي استفاده كنيد. حالا فقط يك اسفنج براي تميز كردن ظرفتان كافي است. هرگز براي اين كار از سيم ظرفشويي استفاده نكنيد. اگر قرمزي مس در داخل ظرفتان نمايان شد، حتما آن را قلع اندود كنيد. البته بايد بدانيد كه پخت شيريني و برنج در چنين وضعيتي مانعي ندارد. اما غذاي ترش يا غذايي كه با آب كلردار درست مي شود، نبايد در چنين ظرفي پخت شود.

چگونه ظروف مسي اصل را از غير اصل تشخيص دهيم؟

ساده ترين و ابتدايي ترين راه براي اين كار سوال پرسيدن از افراد كاربلد در اين زمينه است. براي مثال مسگران قديمي كه مهارت بالايي در شناسايي اين ظروف دارند، مي توانند به شما كمك كنند. اما گاهي اوقات شايد خودتان بخواهيد ظروف مسي اصل از غيراصل را بشناسيد.

1. تشخيص از روي رنگ ظروف مسي

اولين راه براي تشخيص ظروف مسي تقلبي اين است كه رنگ بدنه ي آن ها را بررسي كنيد، ظروف مسي اصل به رنگ سرخ و درخشان هستند كه اين موضوع به ما باكيفيت بودن و خلوص مس به كاررفته در اين ظروف را نشان مي دهد. در مقابل ظروف مسي تقلبي چون معمولاً از آلياژ مس و برنج به نسبت يك به دو ساخته مي شوند رنگ بدنه آن ها زرد است و درخششي هم ندارند.

1. تشخيص از روي ظاهر

در ساخت ظروف مسي، بعضي از ورق هاي مس ايراداتي در خودشان دارند كه يكي از مهم ترينشان پوسته بودن ورق مس است. ظروف مسي اصل و باكيفيت نبايد پوسته پوسته شده باشند و بايد كاملاً صاف، هموار و بدون هيچ گونه فرورفتگي و خوردگي و خراش باشند.

در برخي از ظروف مسي قلم زني شده ممكن است فشار قلم يا نازك بودن ورقه مس باعث سوراخ شدن ظرف شده باشد پس ظروف مسي را كاملاً نگاه كنيد تا روي آن ها هيچگونه سوراخي نباشد.

1. تشخيص با ضربه زدن بر روي آن

روش ديگر براي تشخيص ظروف مسي تقلبي ضربه زدن به ظروف است. فلز مس چون نرم است وقتي به ظروف مسي اصل و باكيفيت ضربه مي زنيد صداي ضعيف و بمي از خودش ايجاد مي كند ولي وقتي به ظروف مسي تقلبي يا بي كيفيت ضربه بزنيد صداي بلند و تيزي توليد مي كند.

نكاتي كه در هنگام خريد ظروف مسي بايد به آن توجه كنيد

1. توجه به قيمت: هنگام خريد هر كالايي توجه به قيمت مهم ترين نكته خواهد بود. هرچه مس به كار رفته در كار بيشتر باشد، مسلما قيمت هم بالاتر خواهد بود. در بازار انواع ظروف مسي براساس نياز و سليقه شما وجود دارد، از گران گرفته تا ارزان.
2. توجه به شفافيت كار: هنگام خريد به شفافيت بدنه ي ظرف دقت كنيد. هرچه شفافيت كار بيشتر باشد نشانه ي مرغوبيت مس به كار رفته در آن است.
3. توجه به بدنه ظرف: هنگام خريد توجه كنيد كه بدنه ي ظرف بدون فرورفتگي، ترك خوردگي و شكستگي باشد.
4. دقت در ماشيني يا دست ساز بودن كار: در بازار ۲ نوع ظرف مسي وجود دارد، دست ساز و ماشيني. در ظروف دست ساز جاي قلم كاري مشخص خواهد بود و سنگين تر هستند چون نشان دهنده اين است كه مقدار مس بيشتري در آن به كار رفته است. اما در ظروف ماشيني يا كارخانه اي اثري از قلم كاري را مشاهده نخواهيد كرد و سطح كار صاف و صيقلي خواهد بود. اگر قصد خريد داريد، سعي كنيد ظروف دست ساز را انتخاب نماييد چون علاوه بر كيفيت، به لحاظ زينتي هم بسيار زيباتر هستند.